İŞKODRALI ACİZÎ SÜLEYMAN DEDE DİVANI’NIN DİL VE ÜSLUP BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Mehmet Ünal
Mehmet PEKTAŞ

ÖZET:
Süleyman Dede, İşkodra doğumlu olup Sâdî tarikatının Acizîye şubesini kurmuştur. Sadeddin Cebavî, tarafından kurulan Sadilik, özellikle Suriye bölgesinde yayılmıştır. Sâdîye tarikatı, Selâmîye kolunun kurucusu Abdüsselam Hazretleri ile Anadolu’ya girmiş, İstanbul'’dan Rumeli’ye geçmiş ve Rufâîyye, ve Bektaşilik gibi fütüvvetle karımıştır. Acizî Süleyman Dede, İstanbul'’da ilim tahsil ettikten sonra tasavvufa yönelerek ederek Perzerin’e yerlemiş, H. 1151’'de burada vefat etmiştir. Acizî Süleyman Dede’nin tasavvufî ve ahlâkî konulardan bahseden manzum bir pendnamesi ile divanı bulunmaktadır. Bu çalışmada, Acizî Süleyman Dede’'nin ilahi ve müfredlerden müteşekkil divanı incelenecektir. Böylelikle şairin, Türkçeyi kullanma gücü, dil ve üslup özellikleri, nazım şekli ve vezin tercihleri göz önüne serilerek, dini-tasavvufi dünyasına yönelik çıkarımlar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Süleyman Dede, Sadi Tarikatı, İşkodra, Divan, Aciziye